8 tình huống cha mẹ làm hư con mà không biết
Khi con mè nheo đòi mua đồ, nếu bạn chiều theo một lần thì sau này bé sẽ liên tục giở “võ” đó.
Làm bài trắc nghiệm dưới đây từ Parenting giúp bạn kiểm tra khả năng xử trí của mình:
1. Hai mẹ con vào cửa hàng để mua quà sinh nhật cho một người bạn. Bé năn nỉ mẹ mua một chú gấu bông. Bạn từ chối vì quá đắt nhưng bé càng mè nheo và sắp nổi cơn ăn vạ. Bạn:
 |
a. Không nhân nhượng nhưng mua một món rẻ hơn cho con khi ở quầy thanh toán.
b. Bảo con là bé đã có một núi thú bông nên không mua nữa. Nếu bé còn mè nheo, bạn giải thích tiếp đến khi con hiểu.
c. Nói không, đưa ra lý do và sau đó không nói thêm gì nữa về việc này.
>> Cách xử lý đúng
Đáp án C – Nói không, đưa ra lý do và sau đó không nói thêm gì nữa về việc này
“Hãy thể hiện rõ rằng khi bạn đã đưa ra quyết định thì thường không thay đổi”, Kathryn Kvols, chủ tịch Mạng lưới trẻ em và gia đình quốc tế tại Gainesville, Florida, Mỹ, chia sẻ.
Nếu bé tiếp tục đòi, hãy giữ nguyên câu trả lời ngắn nhất có thể. Nếu bé kêu to và tỏ ra khó chịu hơn, cho con được lựa chọn: hoặc bình tĩnh lại hoặc cả hai mẹ con sẽ rời khỏi cửa hàng. Và bạn cũng hãy sẵn sàng đưa bé ra khỏi đó ngay lập tức.
Để tránh bị mè nheo đòi mua thứ này thứ kia từ đầu: Trước khi vào cửa hàng, bảo với con rằng bạn sẽ mua (và không mua) thứ gì. Bạn có thể cho bé một tờ tiền lẻ và con được mua bất cứ thứ gì ở đó.
“Khi đưa con gái 5 tuổi đi thăm một số viện bảo tàng ở New York, tôi bảo con từ đầu rằng bé có 10 USD để mua thứ mình muốn. Đáng ngạc nhiên là con đã biết để dành và cuối cùng mua một chiếc vòng, không nì nèo đòi thêm tiền hay món gì nữa”, chuyên gia chia sẻ kinh nghiệm.
2. Bạn bảo con 5 tuổi dọn phòng nhưng nửa tiếng sau quay lại thì bé vẫn chơi xếp hình và chưa đụng tay vào việc gì. Bực bội, bạn:
 |
a. Cùng bé dọn hết đồ chơi và sách
b. Yêu cầu con lần nữa nhưng với các hướng dẫn cụ thể
c. Nói bé sẽ không được chơi đồ chơi trong 2 ngày nếu không dọn ngay
> Cách xử lý đúng
B – Yêu cầu con lần nữa nhưng với các hướng dẫn cụ thể
Nếu bạn muốn con thực hiện việc gì, hãy đưa ra yêu cầu rõ ràng để bé hiểu chính xác mình cần làm gì, bắt đầu từ đâu và khi nào cần hoàn thành.
Robynn Meehan, một bà mẹ 4 con ở New Jersey, Mỹ, cho biết, chị không chỉ bảo cậu con trai 5 tuổi “hãy dọn phòng”, mà chỉ dẫn rõ ràng: “Con hãy nhặt các bạn thú bông vào giỏ, đặt sách lên giá”.
Đừng quên khen khi con làm tốt. Bạn có thể gắn một ngôi sao hay hình dán lên bảng tường để thưởng vì con đã dọn dẹp sạch sẽ.
3. Con không chịu tắt TV và thay đồ dù sắp muộn giờ đi học. Tức giận, bạn bảo bé sẽ không được xem TV suốt một tuần. Vào ngày thứ 4, bé nài nỉ chỉ xem một chương trình. Bạn:
 |
a. Dịu lại và đồng ý vì nhận ra việc cấm cả tuần là hơi quá đáng. Bạn giải thích rằng mình cấm như vậy vì khi đó quá giận.
b. Làm theo những gì đã nói và bảo bé rằng con không được xem TV trong 3 ngày nữa.
c. Bảo bé rằng mỗi lần con đòi xem TV thì bạn sẽ cấm thêm một ngày.
> Cách xử lý đúng
Đáp án a hay b đều đúng
Thực hiện đúng những gì mình nói từ đầu là tốt nhưng nếu con đã sửa sai, linh hoạt về độ dài thời gian cấm cũng không sao. Giải thích rằng bạn nói khi giận dữ và sẵn sàng cho bé thêm cơ hội.
Mẹo hay: Nên cố gắng trì hoãn nói ra hình phạt con lúc nóng giận, đợi khi bình tĩnh hơn để đánh giá lại tình huống xem phạt như thế nào cho phù hợp với lỗi của trẻ.
Cách tốt nhất để tránh phải phạt là đưa ra nguyên tắc từ đầu, để trẻ biết điều bạn mong đợi con làm. Để tránh các cuộc cãi vã thường xuyên về việc xem TV, một bà mẹ có hai con trai, 5 và 7 tuổi ở Atlanta, Mỹ, đưa ra nguyên tắc: Không xem TV vào các ngày đi học, cuối tuần các con được xem vài giờ mỗi hôm. Trẻ sẽ tự tìm được các trò giải trí thay thế. “Vào mùa hè, chúng tôi nới lỏng quy định một chút nhưng các con mải mê chơi ngoài trời nên cũng chẳng xem nhiều”, bà mẹ này kể.
4. Bạn đang vội lái đi làm vào buổi sáng nhưng em bé 2 tuổi nhất định không chịu ngồi vào ghế và thắt dây an toàn. Bạn:
 |
a. Bảo rằng con không có lựa chọn, sau đó cương quyết đặt bé vào ghế.
b. Giải thích việc ngồi vào ghế ôtô quan trọng thế nào để bé hiểu và chịu tự giác ngồi.
c. Đề nghị cho bé chơi bất cứ thứ gì bé thích trong lúc bạn lái xe nếu con chịu ngồi yên và thắt dây.
> Cách xử lý đúng
A đúng – Bảo với con rằng bé không có lựa chọn, sau đó cương quyết đặt bé vào ghế
Trẻ nên nhận được thông điệp rõ ràng rằng ngồi đúng vị trí trên xe và thắt dây an toàn là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn, không phải một trò chơi. Nhưng bạn có thể cho bé lựa chọn: “Con muốn tự ngồi vào chỗ hay để mẹ nhấc con vào?”.
Một bà mẹ chia sẻ mẹo hiệu quả: Khi cậu con trai 5 tuổi của chị ghét thắt dây, chị bảo với con rằng bé là “Ông chủ của những chiếc đai” và không thể khởi động xe nếu bé chưa đảm bảo tất cả mọi người trên ôtô đều đã được thắt dây an toàn. Bé cảm thấy mình có “quyền lực” và chẳng khó chịu về việc thắt dây nữa.
5. Bạn đang nói chuyện với một bà mẹ thì thấy con mình đánh trẻ khác vì tranh nhau đồ chơi. Bạn:
 |
a. Bắt con nói xin lỗi
b. Tách bé ra ngay lập tức để con hiểu việc đánh người là sai
c. Lấy ngay món đồ chơi và bảo bé không được đánh bạn
> Cách xử lý đúng
C đúng – Lấy ngay món đồ chơi và bảo bé không được đánh bạn
Mặc dù bắt con xin lỗi bạn và đưa bé ra khỏi sân chơi là ý kiến đúng nếu trẻ trở nên cáu bẳn, điều đầu tiên bạn nên làm là nắm lấy tay con, nhìn thẳng vào mắt bé và nói “Không được đánh”. Nếu bé bình tĩnh và chơi thân thiện sau đó, hãy nói lời động viên con.
6. Đã đến giờ phải rời công viên nhưng em bé tuổi mẫu giáo của bạn vẫn ngồi trong khu nghịch cát. Bạn ngồi xuống cạnh con và bảo:
 |
a. “Đến giờ con đi giày vào rồi vì chúng ta phải về thôi”
b. “Con sẽ đi giày vào và ra xe chứ?”
c. “Nếu con không ra xe ngay, mẹ đi đây”
> Cách xử lý đúng
A đúng – Đến giờ con đi giày vào rồi vì chúng ta phải về thôi
Khi bạn hỏi con điều gì, bạn đang dành cho bé quyền điều khiển. Thay vì làm vậy, hãy nói cụ thể điều bạn muốn. Nếu có thể, cho 5 phút báo trước và kiên định thực hiện để bé có thể hiểu được 5 phút là bao lâu.
Nếu con chống đối, bình tĩnh giải thích hậu quả khi con không làm theo. Bạn có thể nói: “5 phút đã hết, đến lúc chúng ta phải đi rồi. Nếu con không ra xe, mẹ sẽ phải bế con lên”.
Để khiến việc này vui vẻ hơn, bạn có thể nói: “Nào, chú thỏ hãy nhảy lên xe” hoặc đề xuất bé là một tải khoai tây và bạn sẽ vác con trên vai. Đừng bao giờ dọa sẽ bỏ bé lại nếu con không nghe lời. Bị bỏ rơi là nỗi sợ lớn nhất của trẻ.
7. Mẹ đang nói chuyện với một người bạn thì bé liên tục xen vào, hết xin nước tới nhờ tìm đồ chơi. Bạn:
 |
a. Cho phép con ngắt lời, miễn là bé nói lễ phép.
b. Nghe yêu cầu của con để xem việc bé cần có đợi được không. Nếu là việc không gấp, bạn bảo bé kiên nhẫn tới khi mẹ nói chuyện xong.
c. Bảo bé đợi tới khi mẹ nói chuyện xong.
Đáp án
C đúng – Bảo bé đợi tới khi mẹ nói chuyện xong
Trẻ 3 tuổi trở lên đã có đủ kiên nhẫn để đợi một vài phút và thường hiếm khi có việc gì thực sự cần thiết khiến bé phải ngắt lời mẹ (tất nhiên cũng có ngoại lệ là tình huống khẩn cấp khi con đang ở trong toilet). Bảo với con hãy đợi đến lượt mình trước khi nói điều gì đó. Hãy nói một cách cương quyết nhưng đừng gào lên. Nếu trẻ tiếp tục gây rối, đơn giản là phớt lờ bé. Và bạn hãy làm gương: Khi con nói, bố mẹ cần chăm chú lắng nghe trước khi đáp lại.
8. Em bé 3 tuổi của bạn thích thú thực hiện các thói quen trước khi đi ngủ như nghe kể chuyện, đánh răng, hôn mẹ nhưng không chịu nằm ở giường riêng mà thường sang phòng bố mẹ. Bạn quyết định:
 |
a. Để bé ngủ trong phòng bố mẹ, trên một chiếc đệm kê ở sàn. Ít nhất với cách này thì ai cũng được ngủ yên.
b. Kiên định đưa bé trở lại giường của con mỗi lần bé sang.
c. Cho bé biết rằng: nếu con rời khỏi giường thì sẽ không được đi chơi công viên vào cuối tuần.
> đáp án
B đúng – Kiên định đưa bé trở lại giường của con mỗi lần bé sang
Ở tuổi này, trẻ thích gây kịch tính và thử lòng bố mẹ, vì vậy kiên trì đưa bé trở lại giường là cách tốt nhất để thể hiện sự kiên quyết, tiến sĩ Donna Rogan, chuyên gia nhi và là một bà mẹ 3 con ở New York, Mỹ, giải thích. (Có ngoại lệ nếu con gặp ác mộng, bị ốm hay khi cả nhà đi du lịch).
